Vitamine? In de melk?

Vitamines. Je hebt ze nodig voor je lichaam. Vitamines zitten van nature in melk. Onder andere vitamine A en D. Naast al die andere voedingsstoffen voor je lichaam.

Melk is een fantastisch voedingsmiddel: er zit alles in wat pasgeborenen nodig hebben voor hun groei. Bij dieren is dat zo, maar ook bij mensen. Het is het enige voedsel dat een pasgeborene kan verteren. Ook jij hebt in de eerste zes maanden van je leven, toen je maag nog niet tegen vast voedsel kon, geleefd op melk.

Voor van alles

Je lichaam heeft voedingsstoffen nodig die het zelf niet kan maken. Die zitten in melk in overmaat. Melk is dan ook basisvoedsel. Daarom is het ook zo belangrijk dat je melk drinkt als je in de groei bent. Er zitten onder meer bouwstoffen (eiwitten, mineralen) en brandstoffen (vetten en koolhydraten (suiker en zetmeel)) in. Je hebt de stoffen nodig voor de groei van je botten en je gebit, voor de werking van je spieren, voor je energie en je gezondheid en voor de algemene instandhouding en het normaal functioneren van je lichaam. 'Met melk meer mans', zo is het gezegde.

Blijven doen

Om je lichaam voldoende stoffen uit melk te kunnen laten opnemen, moet je zo'n twee à drie glazen melk per dag drinken. Voedingsdeskundigen bevelen dat zo aan. Het is een richtlijn.

Dat melk voedzaam is, hadden onze verre voorouders al door. Van muurschilderingen in Egypte bijvoorbeeld is bekend dat daar al 6000 jaar voor Christus koeien werden gemolken. Dat gebeurde met de hand. Overigens, ook nog verder terug in de tijd dronken mensen al melk van koeien, schapen en geiten.

Jongen of meisje?

In melk zitten niet alle bouwstoffen, vitamines en mineralen die je lichaam nodig heeft, maar wel heel veel. Die zitten vaak weer in andere voedingsmiddelen, zoals graan, vlees, fruit of groente. Als je gevarieerd eet (van alle basisvoedingsmiddelen elke dag wat), ben je dus gezond bezig.

Hoeveel van al die stoffen je lichaam precies nodig heeft per dag, hangt onder meer af van je leeftijd, je gezondheid, of je veel sport, of je zware lichamelijke arbeid doet en of je een man of een vrouw bent.

Kalk

In melk zit onder meer calcium (kalk) en fosfor. Dat zijn bouwstoffen voor botten en tanden. Melk is de belangrijkste leverancier van kalk. Een halve liter melk, karnemelk of yoghurt levert tachtig procent van de hoeveelheid kalk op die een volwassene per dag nodig heeft.

Maar hoeveel kalk je lichaam opneemt, hangt ook af van wat je verder aan zuivelproducten eet. Je 'eet' ook melk. In de vorm van boter, pudding, vla, kaas, yoghurt en slagroom. Sommige van deze producten bevatten ook calcium. Een beker melk bevat ongeveer net zo veel calcium als een grote plak kaas of een bakje yoghurt. In deze zuivelproducten zitten ook de vitamines en eiwitten uit melk.

Vitaminedrankje

Melk is een vitaminedrankje. Er zitten talrijke soorten vitamine in. Ze worden aangeduid met een letter en een cijfer. Elke vitamine heeft zijn eigen nut. Vitamine A bijvoorbeeld zorgt er onder meer voor dat je goed kunt zien. Vitamine B2 is belangrijk voor je huid en bloed. Vitamine D is nodig om calcium te kunnen opnemen.

Zonlicht

Vitamine D komt in voedsel maar in kleine hoeveelheden voor en dan vooral in melk en zuivelproducten (boter, kaas) en in vis en eierdooiers. Je lichaam maakt onder invloed van zonlicht zelf ook vitamine D, maar de zon schijnt natuurlijk niet altijd. En in de winter minder krachtig en minder lang dan in de zomer. En als je de hele dag binnen zit, heb je er ook niet erg veel aan...

Fabriekje van de natuur

Dat melk zoveel voedzame stoffen bevat, is te danken aan de koe, maar ook aan schapen en geiten, waarvan we de melk drinken. 

De koe is een soort fabriekje van de natuur. Ze eet planten en plantendelen (vers gras, hooi, maïs, bietenpulp), omdat daar voedzame stoffen inzitten voor haar lichaam. Ook in het krachtvoer dat de boer haar geeft, zitten die. In het lichaam van de koe worden de voedzame stoffen omgezet in andere nuttige stoffen. Dat heet de stofwisseling.

Ook in de uier maakt de koe van sommige van die voedzame stoffen nieuwe stoffen. Die bewaart ze in haar melk. In de uier, daar gebeurt het!

Uier

De uier is een fijn vertakt stelsel van aderen en adertjes. In de uier zorgen melkcellen ervoor dat de voedzame stoffen van de koe in de melk terechtkomen. Ook maken de melkcellen van bouwstoffen nieuwe voedzame stoffen. Zo maakt de koe iedere dag druppel voor druppel nieuwe, voedzame melk. Tot zo'n tien maanden na de geboorte van het kalf. Dan houdt het op en moet er eerst weer een nieuw kalf geboren zijn voor ze weer melk maakt in haar lichaam en de boer haar kan melken.

Spieren

De koe kan met haar vier magen uit delen van de planten die voor de mens onverteerbaar zijn, belangrijke eiwitten maken, die ons lichaam nodig heeft. Deze eiwitten zitten in de melk.

Melk bevat tientallen soorten eiwit. Uit sommige soorten maakt je lichaam zelf vitamines. Andere werken als afweerstof tegen ziekmakende bacteriën. Vooral kinderen in de groei hebben veel van die eiwitten nodig, bijvoorbeeld voor hun spierontwikkeling.

Koeienmaag

In de maag van de koe breken miljoenen bacteriën het voedsel dat ze eet, af. Ze 'verteren' het, waardoor de koe de waardevolle bestanddelen in haar lichaam kan opnemen.

Weet dus, dat je iets heel bijzonders drinkt als je melk drinkt. Puur natuur. En het is nog belangrijk voor je lichaam ook.